امروز در این پست به بهترین نمونه ورق سیاه های موجود در ایران و مزایا و معایب استفاده از آنها خواهیم پرداخت :
تعریف ورق سیاه
ورق سیاه از متداولترین نوع محصولات فولادی به شمار می‌رود. این محصول، در طی فرآیند نورد گرم در دمای بالاتر از ۹۳۰ درجه و تحت فشار بالا تولید می شود. به دلیل اینکه عملیات انعطاف پذیری آنها بهینه شده است، این نوع محصولات با نام ورق سیاه نیز در بازار شناخته می شوند. سطح بیرونی این نوع ورق ها بر اثر داشتن مواد اکسیداسیون و زنگ زدگی، حالت مات شده ای داشته و مانند برخی ورق های گالوانیزه و رنگی براق نیستند. این نوع محصول، از عمده ترین تولیدات ورقهای کارخانجات فولاد به شمار می‌رود. دامنه گسترده ضخامت، ابعاد و فولاد در این محصولات، باعث شده است تا از آنها در صنایع مختلف هم استفاده شود. از نمونه های شناخته شده ورق های سیاه موجود در بازار ایران، باید به ورق های st37 و st52 اشاره کرد. این نوع از ورق های سیاه، به صورت کاملا استاندارد و با آنالیز شیمیایی مخصوص تولید می شوند.
باید بدانید که معمولاً ضخامت این نوع ورق ها از ۱ میلیمتر تا ۱۰ سانتیمتر متغیر است. هرچه میزان ضخامت این نمونه از ورق سیاه بالاتر رود، شکل پذیری آن راحت تر خواهد بود. این نوع ورق به راحتی گالوانیزه می گردد و به همین دلیل هم می توان از آنها، برای تولید محصولاتی که از جنس گالوانیزه هستند نیز استفاده نمود. ورق های سیاه دارای انواع مختلفی هستند. این نوع ورق ها شامل ورق سیاه رول شده و ورق سیاه شیت هستند. این ورق ها بر اساس ترکیب مواد اولیه، کاربرد و همچنین شکل ظاهری به دو نوع متفاوت تقسیم بندی می‌گردند. نوع رول شده این محصولات در عرض های 1000، 1500 و 2000 میلیمتر می باشند که ضخامت آنها از 1 میلیمتر الی ۱۵ میلی متر متغیر است. ورق های شیت شده بالای ۱۵ میلی متر ضخامت دارد و در هر سایزی قابل تولید هستند.
آشنایی با مراحل تولید ورق سیاه
در ابتدایی ترین مرحله تولید ورق سیاه، تختال‌های گداخته در دمایی که بیشتر از ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد می‌باشد، با آنالیز شیمیایی اصولی از سمت کوره ها به خط تولید حرکت می کنند. پس از ورود این تختال ها به داخل خط تولید، لایه های اکسیدی که به صورت فلس بر روی آنها تشکیل شده است به صورت کامل زدوده می گردد. پس از زدودن لایه های اکسیدی ضخیم از روی این نوع محصولات، آنها را با استفاده از دستگاه رول پرس با اندازه های مشخص شده پرس می نمایند. این نوع دستگاه ها می توانند، ضخامت و عرض ورق سیاه را مشخص کنند. پس از این که ضخامت و سایزینگ آنها مشخص شد، ضخامت آنها به وسیله غلطک های رفت و برگشتی کنترل می شود. بعد از این مرحله، تختال های نازک شده یا همان اسلب ها که هنوز حالت گداخته ای به خود دارند، در باکس مخصوصی که به باکس جمع‌آوری کویل مشهور است به شکل کلاف به یکدیگر پیچیده می شوند.
با پیچیده شدن ورق سیاه به صورت کلاف، در مرحله بعدی کلاف ها باز می شوند و قسمت انتهایی و ابتدایی آن ها به وسیله گیوتین از یکدیگر جدا می شوند. در این هنگام، اکسید زدایی ثانویه نیز صورت می گیرد. این مرحله از مراحل مهم است که مواد اکسیدی از روی ورق، به صورت کامل جدا می گردند. این ورق ها پس از طی نمودن مرحله اکسید زدایی ثانویه، به وسیله غلطک هایی که هیدرولیکی و بسیار قوی هستند نورد نهایی را طی می‌کنند. باید بدانید در این مرحله، خواص مکانیکی این نوع ورق ها نیز بهبود پیدا می نماید. مرحله بعدی، خنک کردن ورق هایی است که تولید شده اند. پس از خنک نمودن این ورق ها، آن ها را به سمت رول جمع کن ارسال می کنند. در مرحله پایانی هم، بسته بندی ورق سیاه را انجام می دهند و بر روی آنها برند و همچنین نام کارخانه را درج می کنند.
مزیت استفاده از ورق های سیاه
ورق سیاه که از جنس فولاد می باشد، از مقاوم ترین نمونه های ورق موجود در بازار است. این نوع محصول که در صنایع مختلف مانند ساخت انواع آهن آلات و پروفیل ها و همچنین برخی تجهیزات دیگر مانند درب های کرکره ای مورد استفاده قرار می گیرد، جزء محصولات پر تقاضا در بازار است . وجود مزیت ها و ویژگی های فراوان در این محصول، باعث شده تا افراد زیادی مشتاق به خرید این نوع ورق گردند. از مهمترین مزیت این محصول، باید به خاصیت مکانیکی بهبود یافته در آن اشاره نمود. به دلیل اینکه به هنگام تولید ورق سیاه تمامی اصول استاندارد برای تولید این ورق رعایت می شود، خاصیت مکانیکی بسیار عالی و قوی دارد.
از دیگر مزیت های این نوع ورق، باید به مقاومت کششی بالای آنها اشاره کرد. همین مزیت باعث می‌شود تا انعطاف پذیری بالایی به هنگام تولید برخی تجهیزات دیگر داشته باشد. مقاومت ارتجاعی مناسب، از دیگر مزیت های این محصول به شمار می رود. ورق سیاه خاصیت چکش خواری بالایی دارد و به راحتی به شکل و فرم مورد نظر در می آید. این ورق از نظر استحکام و سختی، در درجه بالایی قرار می گیرد و از نمونه ورق های بسیار مستحکم می باشد. به دلیل اینکه در هنگام عملیات حرارتی در زمان تولید، تنش پس مانده ها حذف می شود این نوع ورق ها در برابر خوردگی نیز مقاوم می گردند. در مقایسه با ورق های روغنی یا نورد سرد، ورق سیاه ماندگاری بسیار بیشتری دارد و در برابر عوامل بیرونی آسیب نمی بیند.
ویژگی بهترین ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه که با استفاده از بهترین متریال تولید می گردد، در شرکت های تولید این محصولات بدون صرف هزینه یا وقت زیاد تولید و آماده مصرف می شود. به دلیل اینکه میزان هزینه های اولیه تولید این نوع ورق ها کمتر می باشد، قیمت آنها در بازار به نسبت برخی ورق های دیگر مانند ورق های روغنی مناسب تر است. به هنگامی که صافی سطح مورد نظر اهمیت زیادی ندارد، استفاده از این ورق انتخاب به صرفه تری می باشد. این نوع ورق، دارای خاصیت شکل پذیری مناسبی بوده و از مقاومت بالایی برخوردار است. پس از پایان عملیات نورد در هنگام استفاده از ورق سیاه، این نوع ورق ها به آرامی خنک می شوند و ساختار مولکولی آنها دچار تغییر می گردد. یکی از دلایل پر کاربرد بودن این نوع از ورق نورد گرم، خاصیت شکل پذیری آسان آن است.
این نوع ورق ها به نسبت ورق های نورد سرد، قابلیت شکل پذیری بیشتری دارند و سطح آنها یکنواخت تر است. ورق های سیاه، هنوز هم جزء پرمصرف ترین و پرکاربردترین نمونه های ورق در بازار به شمار می روند. به این خاطر که هم ارزان تر هستند و هم خاصیت مکانیکی مانند مقاومت و انعطاف پذیری بهتری دارند. تنها تفاوت ورق سیاه با دیگر ورق ها، کیفیت سطح آنها است. به دلیل اینکه در زمان تولید این ورق فرایند خنک سازی انجام می‌شود، این نوع محصول دچار انقباض می گردد. وجود این نوع انقباض در فولاد، باعث می شود تا تنش های داخلی آن دچار تغییراتی شده و ناهمواری‌هایی در سطح این محصول به وجود آید. به دلیل اینکه ظاهر این نوع محصول با ورق های روغنی متفاوت است، به راحتی قابلیت تشخیص دارد. بنابراین افرادی که با انواع ورق آشنایی ندارند، میتوانند ورق سیاه را از دیگر نمونه های ورق به راحتی تشخیص دهند.
کاربرد انواع ورق های سیاه در صنایع مختلف
ورق سیاه، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. از کاربردهای مهم و اصلی این ورق ها، باید به تهیه برخی مواد خام در صنایع گوناگون ماشین آلات صنعتی اشاره نمود. همچنین برای تولید مواد اولیه انواع پروفیل و مخازن هم، این ورق مورد استفاده قرار می گیرد. این نمونه ورق ها، برای تولید سازه ها و ماشین آلات عظیم نیز به صورت گسترده استفاده می شوند. باید بدانید که در صنایعی مثل کشتی سازی، خودروسازی، تجهیزات کشاورزی، ساختمان سازی و ساخت رینگ برای چرخ ورق سیاه جزء ضروری ترین مواد اولیه است. از این محصول در صنعت پتروشیمی، برای ساخت مخازن عظیم و سازه‌هایی که قرار است درون آب قرار بگیرند استفاده می شود. به دلیل اینکه به هنگام تولید این ورق‌ها استاندارد و ضخامت‌های این نوع محصولات متغیر می گردد، می توان در صنعت های متنوع هم از آنها استفاده نمود.
افرادی که می‌خواهند از این نوع ورق استفاده کنند، حتماً باید به شماره و ضخامت آنها دقت نمایند. معمولاً این ورق ها در بازار، به دو صورت شیت و رول هستند. در ساختمان سازی، ورق سیاه از پر مصرف ترین نمونه مصالح می باشد. از این ورق ها، برای ساخت سوله و ساختمان استفاده می شود. مقاومت بالا این نوع ورق فولادی، باعث شده تا در صنعت ساختمان سازی محبوبیت بالایی پیدا نماید. همانطور که قبل تر نیز به این موضوع اشاره شد، این نوع ورق در برابر خوردگی و زنگ زدگی هم مقاومت دارد. در صنعت کشتی سازی برای ساخت کشتی های عظیم باربری و مسافربری از ورق سیاه استفاده می‌شود؛ به این خاطر که در شرایط گوناگون آب و هوایی و درون آب نیز پوسیده نمی شود.
